3 oy
İlk evde Boza denememi bundan yıllar önce yapmıştım. Şu an internette Boza tarifi şeklinde arattığınızda karşınıza çıkacak bulgurlu, buğdaylı, ekmekle mayalanan bir tarifle. Üstelik tariflerin böyle 2-4 kişilik falan değil 8-10 kişilik olduğu, 10 yumurtayla kek yapıldığı zamanlar. Bir tarifi ilk kez deniyorum ve 3 bardak bulgur, bir o kadar buğday ve çok daha fazla şeker kullanıyorum. Günümüz şartları için akıl alır gibi değil. Şişen bulgur ve buğdayla iki büyük tencere bozam oldu. Yani en azından Boza gibi köpüren bir şey oldu ama tadı ve rengi epey kötüydü. Geçen yıl buradaki bir Bulgar marketinden boza alıp karabuğdaydan yapıldığını ve tadının ve renginin en az benim yaptığım boza kadar kötü olduğunu gördükten sonra hatanın bende olmadığını anladım.
Dünyada tek bir çeşit boza yok, bazıları gerçekten kötü ve ben Türkiye’deki bozacılardan alınan, darıyla yapılan sarıya çalan beyaz renkteki bozayı seviyorum. Onu elde etmek için de bu yıl kolları sıvadım. Farklı denemeler sonunda evde elde edilebilecek en iyi sonucu elde ettiğime inanıyorum.
İlk denemelerimde karşıma çıkan yazılı kaynaklara bağlı kalarak bozayı ekşi maya ve yaş maya ile mayalayıp dayanılmaz bir maya kokusuna sahip bozalar yaptıktan sonra ben nerede hata yaptım diye düşünürken size her zaman tavsiye ettiğim şeye (mutfakta talimatlara dalıp düşünmeyi unutmayın) kendim uymadığımı fark ettim. Bir soluklanmaya ve düşünmeye karar verdim. Bozanın boza olabilmesi için gereken şey neydi? Fermente olması. Bunun için gereken şey neydi? Bakteriler. Peki bakteriler sadece mayada mı vardı? Hayır.
Sıfırdan ekşi maya, nohut mayası, şalgam suyu ya da turşu yaparken fermente olmaları için maya kullanmıyoruz, gerekli şartlar (besin, sıcaklık ve asidite) sağlandığında bakteriler kendi kendine çoğalıp fermantasyonu gerçekleştiyor zaten. Ben ekmek yapmak istemiyorum ki darıyı ekmekle veya ekmek mayasıyla mayalayayım. Bu durumda yapmam gereken şey sadece darıyı şekerle besleyip uygun sıcaklıktaki bir ortamda bekletmekti, öyle de yaptım. Ve tataam tam istediğim koku, renk, kıvam ve lezzette bozam hazırdı. Sonraki seferlerde yeni yapacağım bozaya mevcut bozamdan yarım su bardağı daha ekledim. Bu şekilde boza daha kısa sürede fermente olduğu gibi lezzeti de daha iyi oldu. Yaklaşık bir aydır düzenli şekilde boza üretiyorum ve her seferinde daha da lezzetli oluyor.
Boza bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve soğuk algınlığına karşı mücadelede iyi bir doğal destekçi olduğu için mükemmel bir kış içeceği. Uzun kış gecelerinde şöyle tatlı bir şeyler olsa da atıştırsak denen anlar içinse pratik bir atıştırmalık. Sıcak çikolata salep ve sütlü keçiboynuzu ile birlikte misafirler için de güzel bir ikramlık.
Yapımı tahmin edilenden çok daha kolay ve çok basit malzemeleri var. Sadece bir malzemeye takılabilirsiniz; darı. Darı denince bazı yörelerde akla mısır gelebilir, değil. Darı minik taneli bir tahıl. Türkiye’de daha çok kuş yemi olarak satılıyor. Bir ihtimal aktarlarda bulabilirsiniz. Online olarak sadece bir web sitesinde insanlar için paketlenmiş şekilde satıldığını gördüm. Ama kuş yemi darı diye aratarak pek çok sitede çok farklı fiyat seçenekleriyle bulabilirsiniz. Darının kuş yemi olarak satılıyor ve gıda olarak kıymetinin bilinmiyor oluşu sizin suçunuz değil, o yüzden kuş yemi diye satılan bir şeyi alıp yerken kendinizi kötü hissetmeyin. Darı dururken yurt dışından kinoa getirip dünya paraya satanlar utansın.
İçinde çok fazla şeker var gibi gelebilir ve evet teknik olarak var. Ama bu şeker özünde bakterilerin besini. Boza bekledikçe bakteriler şekeri yiyip size boza yapıyor. O yüzden fermantasyon sonucunda ortaya çıkan boza içine konan şekerin neden olacağını tahmin edeceğiniz kadar şekerli olmuyor. Bozayı süzdükten sonra ben genelde iki yemek kaşığı daha şeker ekliyorum kendi damak zevkime uygun olarak. Ama tadına bakarak hiç eklemeyebilir veya daha fazla ekleyebilirsiniz.
Son bir şeyin daha altını çizeyim. Tarifte belirtilen tahta kaşık ve plastik süzgeç gibi malzemelere dikkat edin. Metal, fermantasyon sürecine zarar veren bir malzemedir, fermente gıdaları metal kaplarla temas ettirmemeye özen gösterin.
Afiyetle kalın…
Malzemeler
- 1 su bardağı kabuksuz darı,
- 6,5 su bardağı su,
- 1 su bardağı + damak zevkine göre ekstra şeker.
Benzer Tarifler
Hazırlanışı
- Yıkayıp süzdüğünüz darıyı bir tencereye alın,
- Üzerine suyu ekleyip orta hararetli ateşte yumuşayıp patlayana kadar pişirin,
- Ocaktan alıp pürüzsüz bir kıvam alana kadar blenderdan geçirin ve derin bir cam kase ya da kavanoza alın,
- 1 su bardağı şekeri ekleyip karıştırın,
- Soğuduktan sonra üzerine streç film örtüp ya da kapağını kapatıp güneş görmeyen serin bir yere alın,
- Günde bir kez tahta bir kaşıkla karıştırarak (ve tadına bakarak) üç gün bekletin (olmadığına kanaat getirirseniz bir gün daha bekletebilirsiniz),
- Üçüncü günün sonunda çok ince delikli, plastik bir süzgeçle süzüp (yaklaşık 2-3 yemek kaşığı posa çıkacak, posayı yiyebilirsiniz) bir şişeye alın,
- Damak zevkinize göre şeker ekleyip karıştırın,
- Buzdolabına kaldırıp bir gece daha bekletin,
- Ertesi gün içebilir veya buzdolabında 3-4 gün saklayabilirsiniz (bekledikçe tadı keskinleşecektir).
Afiyet olsun…
Click here to see the recipe in English
Kabuklu kabuksuz diye bi seçenek sunmadılar ki hayvanlarla ilgili satış yapan bir dükkandan kuş yemi darı diye almıştım sadece karışık-sade ayrımı vardı ? Neyse olan oldu inşallah fermantasyondan sonra daha güzel olur dediğiniz gibi ?
Çekiyorum çekiyorum bi türlü pürüzsüz olmuyor ? Nerede hata yapmış olabilirim Kevser hanım ya da şimdi ne yapmalıyım sizce
Renginden anladığım kadarıyla kabuklu darı kullanmışsın. Kabuklu olduğu için bundan daha iyi olmaz, ama olup süzdükten sonra daha iyi bir kıvam elde edersin.
Kevsercim annem pişirdi ama hiç suyu kalmamış. Su eklemek lazım galiba değil mi?
Hayır Şeymacım, suyu kalmıyor, bu normal??
Teşekkür ederim. Evet blenderdan geçirince akışkan bir kıvamı oldu. Süzdüm, mutfak dolabına koydum…
Çok heyecanlıyım ?? sonucu paylaşırım….
Merakla bekliyorum?
Sonuç harika!! Tadı ve kıvamı tam benim alışık olduğum gibi oldu. İstanbul’da Vefa bozacısının bozasını çok severim. Her zaman gitmek nasip olmuyor haliyle.
Bu arada İzmir’de Kemeraltı çarşısında direk “boza için darı” satan bir yer var. Ordan aldım darıyı. Kuş yeminden daha küçük, top gibi ve ince kabuklu bir darı.
Sayende sirke yapmayı öğrendim, anneme öğrettim. Şimdi mucizevi sirkenin faydalarından yararlanıyoruz. Şimdi de bozayı öğrendik senden. Emeğine ve bilgiyi aktarım yeteneğine sağlık. Çok faydalı bir iş yapıyorsun hakkaten.
Bir bilgi boza için vereyim. Fermente gıda olduğu için çok faydalıymış. Benim bir arkadaşım kanser hastası eşi için her hafta Vefa’ya gidip boza alırdı. Bağışıklık için süpermiş derdi.
Sayende evde pratik bir şekilde yapabiliriz artık ?
Beğenmene çok sevindim Şeymacım, ellerine sağlık?
Kabuksuz darı buldum, simdiden nefis oldu. 3 gün bekleyeceğim. Teşekkürler ?
Ellerine sağlık?
biz ailece bozayı çok severiz. darı bulmakta benim için çok zor olmadı, tarifte tam tuttu ama ben evdeki suzgecimle pütürsüz bir sonuç elde edemedim. bu yüzden yaptığım bozayı yazık oldu ekşidi gitti. birde çok yapmıştım. evdeki çeşitli suzgeclerle birçok kez süzdüm ama olmadı, blender danda geçirdim çok uğraştım ama olmadı daha önce mısır unu, tam buğday unundan ve bulgurdan yaptıklarında böyle hiç olmamıştı.
Ellerine sağlık Memnunecim. Darı boyut olarak küçük olduğu için süzgeçten geçebilen ama dişe gelen kabukları da çok küçük oluyor. Büyük boy süzgeçlerin delikleri bu parçacıkların geçebileceği kadar geniş oluyor. Küçük boy plastik bir süzgeç daha uygun olacaktır??
An itibariyle süzüp dolaba kaldırdım bence gayet başarılı bir sonuç elde ettim. Teşekkür ediyorum tarif için Kevser hanım. 3 yaşında kızım bozayı çok seviyor süzerken dayanamıyorum dedi ve şuan yarısını yedi ?
Ohh şifa olsun? Ellerine sağlık☺️
Kevser hanım merhaba şuan darılar haşlanıyor. Eklediğim su yarı yarıya azaldı gibi üzerine tekrar su eklemek gerekir mi?
Hayır Emelcim, piştiğinde suyunu tamamen çekmiş olacak zaten, normali o?? Ama tabii kapağı kapalı şekilde pişirip kapağını gerekmedikçe açmadan, buhar kaybına neden olmadan pişirmeye dikkat etmelisin??
Çok teşekkür ediyorum Kevser hanım?
bozam yapım aşamasında? vefa bozanın kilosu 28 tl. darının kg ı 18 tl ye aldım? eğer tarifim tutarsa yaşadık? uygulama doğru gidiyor mu Kevsercim??
Ellerine sağlık Esracım? Doğru gidip gitmediğini kıvamından ve kokusundan sen anlayabilirsin ancak??
Öncelikle bir gurbetci olarak sevincimi anlatmam mümkün değil daha önce çok tarif okudum ama mutfaga girmeye bile korkuttu beni tarifler şimdi 1.yurt dışında umarım darı bulurum gidip kuş yemi reyonlarını arayacağım, 2 güneş görmeyen serin yer derken karanlık bir odadan mı bahsediyoruz yoksa sadece güneşi direkt almayan ama hala günışığı olan bir oda işimizi görür mü? 3.bir sonraki bozayı bir öncekiyle yaptım derken yeniden darı ihtiyacınız olmadan hep bir diğer bozayla yenisini mi mayalıyorsunuz ? Teşekkür ederim
Sırayla bütün yanlış anlaşılmaları düzelteyim? Darı Türkiye’de kuş yemi olarak satılıyor, yurt dışında değil. Yaşadığın ülkede varsa marketlerde kinoa gibi tahılların satıldığı reyonlarda, Amazon gibi büyük online mağazalarda bulabilirsin. Boza ya da herhangi bir fermente gıda için bir odaya ihtiyacın yok, mutfak dolaplarının içi de güneş görmeyen yerlerdir. Bir sonraki bozayı öncekinden yaptım demiyorum, yaparken öncekinden de ekledim diyorum. Darı, bozanın ana malzemesidir, darısız boza olmaz. Bu işe girişmeden yazıyı ve tarifi bir kez daha dikkatlice okumanı tavsiye ederim, anladığını sanıp yanlış anladığın şeyler de olabilir. Takıldığın yerleri tekrar tekrar sormaktan çekinme lütfen. Malzemelerin, emeğin ve zamanın boşa gitmesin??
Çok teşekkür ederim Araştırdım buldum netten gözümde yinede mısıra benzer bişe hayal etmiştim :)) ?
??????
Kevser Hanım merhaba. Şu darının görselini yüklerseniz bizi büyük bir soru işaretinden kurtarmış olacaksınız ??
Google görsellerde aratarak görebilirsin??
Kevser şu an çok mutluyum. Boza bulamayacağım bir yerde yaşıyorum ve internetten okuduğum tarifler de pek güvenilir gelmemişti, yapmamıştım. Boza hasretinden prangalar eskitiyordum ki sonunda bu tarifi paylaştın. Çok mesudum. Geriye tek bir sorun kaldı: Darı bulmak. ?
Umarım bulursun o zaman?
Selam. Yapmaya başladım ama kıvamı konusunda biraz şüpheye düştüm. Şeker eklediğimiz aşamadayım ama bozaya göre daha yoğun kıvamlı şu anda. Normal mi yoksa daha sulu mu olmalıydı?
Normal Cerencim. Fermente olup köpürdükçe kıvamı açılır.
İlk soru benden gelsin, eminim bu soruya kendinizi hazırlamışsındır: “Normal darıyla yapabilir miyiz acaba şu patlatmalık olanlarla?” ?? Şaka bi yana internetten baktım kuş yemi darı deyince kırılmış mısır çıkıyor hep. Acaba diyorum normal mısırı havanda dövsek olur mu ki ?? Bekleme süreci de var ya bir an önce başlamak istiyorum ondan zorluyorum böyle ? Aslında hiç boza içmedim doğalına denk gelmedim marketten de almak istemedim. Ve buğdaydan yapıldığını zannediyordum ben de. Ay tam şu an haberde ünlü bir uzman hastalıklardan korunmak için boza boza boza diyor ve tam ben buğday yazarken boza darıdan yapılır dedi ??
Notlar kısmında sa söylediğim gibi pek çok malzemeden boza yapmak mümkün, inisiyatif alarak farklı malzemelerle deneyebilirsin ama ben daha önce denemediğim için olur ya da olmaz diyemem. İnternette orta yere sormak yerine bir alışveriş sitesine girip oradan aratırsan doğru darıyı bulabilirsin??