Boza Tarifi

İlk evde boza denememi bundan yıllar önce yapmıştım. Şu an internette boza tarifi şeklinde arattığınızda karşınıza çıkacak bulgurlu, buğdaylı, ekmekle mayalanan bir tarifle. Üstelik tariflerin böyle 2-4 kişilik falan değil 8-10 kişilik olduğu, 10 yumurtayla kek yapıldığı zamanlar. Bir tarifi ilk kez deniyorum ve 3 bardak bulgur, bir o kadar buğday ve çok daha fazla şeker kullanıyorum. Günümüz şartları için akıl alır gibi değil. Şişen bulgur ve buğdayla iki büyük tencere bozam oldu. Yani en azından boza gibi köpüren bir şey oldu ama tadı ve rengi epey kötüydü. Geçen yıl buradaki bir Bulgar marketinden boza alıp karabuğdaydan yapıldığını ve tadının ve renginin en az benim yaptığım boza kadar kötü olduğunu gördükten sonra hatanın bende olmadığını anladım.

Dünyada tek bir çeşit boza yok, bazıları gerçekten kötü ve ben Türkiye'deki bozacılardan alınan, darıyla yapılan sarıya çalan beyaz renkteki bozayı seviyorum. Onu elde etmek için de bu yıl kolları sıvadım. Farklı denemeler sonunda evde elde edilebilecek en iyi sonucu elde ettiğime inanıyorum.

İlk denemelerimde karşıma çıkan yazılı kaynaklara bağlı kalarak bozayı ekşi maya ve yaş maya ile mayalayıp dayanılmaz bir maya kokusuna sahip bozalar yaptıktan sonra ben nerede hata yaptım diye düşünürken size her zaman tavsiye ettiğim şeye (mutfakta talimatlara dalıp düşünmeyi unutmayın) kendim uymadığımı fark ettim. Bir soluklanmaya ve düşünmeye karar verdim. Bozanın boza olabilmesi için gereken şey neydi? Fermente olması. Bunun için gereken şey neydi? Bakteriler. Peki bakteriler sadece mayada mı vardı? Hayır.

Sıfırdan ekşi maya, nohut mayası, şalgam suyu ya da  turşu yaparken fermente olmaları için maya kullanmıyoruz, gerekli şartlar (besin, sıcaklık ve asidite) sağlandığında bakteriler kendi kendine çoğalıp fermantasyonu gerçekleştiyor zaten. Ben ekmek yapmak istemiyorum ki darıyı ekmekle veya ekmek mayasıyla mayalayayım. Bu durumda yapmam gereken şey sadece darıyı şekerle besleyip uygun sıcaklıktaki bir ortamda bekletmekti, öyle de yaptım. Ve tataam tam istediğim koku, renk, kıvam ve lezzette bozam hazırdı. Sonraki seferlerde yeni yapacağım bozaya mevcut bozamdan yarım su bardağı daha ekledim. Bu şekilde boza daha kısa sürede fermente olduğu gibi lezzeti de daha iyi oldu. Yaklaşık bir aydır düzenli şekilde boza üretiyorum ve her seferinde daha da lezzetli oluyor. Ancak bunu yapmak isterseniz benim yaptığım gibi kesintisiz bir üretim yapmanız gerekiyor. Zira boza tarifte tavsiye edilen tüketim süresinden daha fazla bekleyemiyor.

Boza bağışıklık sistemini güçlendirdiği ve soğuk algınlığına karşı mücadelede iyi bir doğal destekçi olduğu için mükemmel bir kış içeceği. Uzun kış gecelerinde şöyle tatlı bir şeyler olsa da atıştırsak denen anlar içinse pratik bir atıştırmalık. Sıcak çikolata salep ve sütlü keçiboynuzu ile birlikte misafirler için de güzel bir ikramlık.

Yapımı tahmin edilenden çok daha kolay ve çok basit malzemeleri var. Sadece bir malzemeye takılabilirsiniz; darı. Darı denince bazı yörelerde akla mısır gelebilir, değil. Darı minik taneli bir tahıl. Türkiye'de daha çok kuş yemi olarak satılıyor. Bir ihtimal aktarlarda bulabilirsiniz. Online olarak sadece bir web sitesinde insanlar için paketlenmiş şekilde satıldığını gördüm. Ama kuş yemi darı diye aratarak pek çok sitede çok farklı fiyat seçenekleriyle bulabilirsiniz. Darının kuş yemi olarak satılıyor ve gıda olarak kıymetinin bilinmiyor oluşu sizin suçunuz değil, o yüzden kuş yemi diye satılan bir şeyi alıp yerken kendinizi kötü hissetmeyin. Darı dururken yurt dışından kinoa getirip dünya paraya satanlar utansın.

İçinde çok fazla şeker var gibi gelebilir ve evet teknik olarak var. Ama bu şeker özünde bakterilerin besini. Boza bekledikçe bakteriler şekeri yiyip size boza yapıyor. O yüzden fermantasyon sonucunda ortaya çıkan boza içine konan şekerin neden olacağını tahmin edeceğiniz kadar şekerli olmuyor. Bozayı süzdükten sonra ben genelde iki yemek kaşığı daha şeker ekliyorum kendi damak zevkime uygun olarak. Ama tadına bakarak hiç eklemeyebilir veya daha fazla ekleyebilirsiniz.

Son bir şeyin daha altını çizeyim. Tarifte belirtilen tahta kaşık ve plastik süzgeç gibi malzemelere dikkat edin. Metal, fermantasyon sürecine zarar veren bir malzemedir, fermente gıdaları metal kaplarla temas ettirmemeye özen gösterin.

Afiyetle kalın...

Afiyet olsun...

Click here to see the recipe in English