67 oy
Kumpir ya da kompir bizim oralarda patatese verilen isimdir. Genellikle yaşlılar tarafından tercih edilen bir kelime olsa da henüz kullanımdan kalkmamıştır. Almanca patates anlamına gelen “grundbirne” kelimesinden türetilerek balkanlar üzerinden, yapılan göçler sırasında ülkemize girdiği ve oradan Anadolu’ya yayıldığı düşünülmektedir.
Farklı bölgelerde halk ağzına en uyacak şekilde değiştirilerek “Kumpir, gumpir, kumpil, gompil, hompur, humpur, kübül, gupür” biçimlerini almıştır. Kelimenin Almanca’dan türediği teorisini en iyi destekleyen kelime ise Afyonluların kullandığı “Alamangumpili” kelimesidir sanırım.
Patates ülkemize 19. yüzyıl başlarında farklı ülke sınırlarından giriş yapmıştır. Bu nedenle bölgelerdeki söylenişleri de alındığı ülkelerdeki söylenişini yansıtmaktadır. Trakya’da ve bu yol üzerinden göç almış diğer illerde, kelime Bulgaristan üzerinden alındığı için yukarıda saymış olduğum Kumpir ve türevleri şeklinde söylenir.
Karadeniz’de ise Rusya üzerinden alındığı için kartofel kelimesinden türeyen kartol, kartop, karton, garduf, kardoğ, vs kelimeleri kullanılır. Kelimeyi Kafkasya’dan alan bölgelerde ise patat kelimesinden türetilen patata, patalak, pıtana, pata, vs. kelimeleri kullanılır. Bu saydıklarım dışında kullanılan kelimelerin ise haddi hesabı yoktur. Belki de ülkemiz sınırları içerisinde en çeşitli söylenişe sahip yiyecektir patates.
Günümüzde bildiğimiz anlamda kumpirin ülkemize girişi ise çok daha geç bir tarihe, 1991’e denk gelir. Yugoslavya’da alüminyum folyo içinde pişirilen patatesin çeşitli salata ve soslarla birleştirilerek elde edildiği ve “krumpir” olarak adlandırıldığı belirtilmektedir çeşitli kaynaklarda.
Mr. Kumpir markasıyla dünyaya da adını duyurmuş olan kumpirin Türkiye’de başlayan macerasının baş kahramanı Halit Kesemen adlı Erzurumlu bir girişimcidir.
Ancak Halit Bey, endüstriyel fırınlarda üretilip, yalnızca restoran ve cafelerde yiyebileceğimiz kumpiri sokmuştur hayatımıza. Şimdi de ben bu tarifimle kumpiri evlere kadar sokma niyetindeyim. Salatalık malzemeleriniz hazır olduğu takdirde çok kısa sürede hazırlanabilen bu Tarifi yemek yapmaya ve yemeye üşendiğiniz günler atıştırmalık olarak yiyebilir veya misafirlerinize salata niyetine ikram edebilirsiniz.
Afiyetle kalın…
Malzemeler
- 5 adet orta boy patates,
- 1 yemek kaşığı tereyağ,
- 1 su bardağı rendelenmiş kaşar peyniri,
- Tuz,
Üzeri için;
- 1/2 su bardağı küp küp doğranmış sucuk,
- 1/2 su bardağı küp küp doğranmış salam,
- 1/2 su bardağı haşlanmış bezelye,
- 1/2 su bardağı haşlanmış havuç,
- 1/2 su bardağı haşlanmış mısır,
- 1/2 su bardağı mor lahana turşusu.
Hazırlanışı
- Patatesleri soyup doğrayın,
- Üzerlerini geçecek kadar sıcak su koyup yumuşayana kadar haşlayın,
- Sularını süzün derin bir kasede patates ezeceğiyle ezin,
- Tereyağ, tuz ve kaşarı ekleyip ezerek karıştırın,
- Karışımı küçük bir tepsinin dibine yayın,
- Salam ve sucuğu az sıvı yağ ekleyerek kızartın,
- Önce salam ve sucuk olmak üzere diğer tüm malzemeleri üzerine yayın.
Afiyet olsun…
Kevsercim günaydın. Hangi tarifte sormalıyım bilemedim. Bu konuda bana yardimci olursan ya da ozel bir yazıya değinirsen çok mutlu olurum. Benim kabusum konserve haşlanmış Mısır 🙁
Kalorisinden dolayı bir kerede hepsini kullanamıyorum. Ama saklamayı beceremiyorum. Asitleniyor bir dahaki kullanımıma kadar… Nasıl saklamalıyım açılmış konserve Mısır ya da bezelyeyi? Önerin var mı acaba? Şimdiden teşekkür ederim… Öpüyorum kocaman… İyi çalışmalar 😊
Kendi suyu içinde kapaklı bir kavanozda 1 haftaya kadar saklayabilirsin Banucum, daha uzun süre saklaman gerekecekse de suyunu süzdürdükten sonra dondurabilirsin.
Sen can’sın… Demek ki bir haftadan uzun kaliyor… Bundan sonra donduracagim cok tesekkur ederim tekrar 😘😘
Kumpir olucakdi o 🙂
sayfaniza ve tarifkerinize bayildim, özelikle lumpir en sevdigim yemek ama burda büyük patates bulmak biraz zor ve türkiyedeki gibi tat vermiyor, ama böyle bir tarif bulduguma cok sevindim, ellerinize emeginize saglik
Aynı tarifi sizinkinden biraz farklı olarak ben de yapıyorum. Havuç dışındaki malzemeleri ezdiğim patatesi katıyor ve üstüne kaşar koyup, servis yaparken mısır ve turşu ilave ediyorum. Renkler çok güzel görünüyor. Ellerinize sağlık.
Çok teşekkür ederim Serap Hanım. Sizin de ellerinize sağlık…