Yalancı Kumpir Tarifi
Kumpir ya da kompir bizim oralarda patatese verilen isimdir. Genellikle yaşlılar tarafından tercih edilen bir kelime olsa da henüz kullanımdan kalkmamıştır. Almanca patates anlamına gelen "grundbirne" kelimesinden türetilerek balkanlar üzerinden, yapılan göçler sırasında ülkemize girdiği ve oradan Anadolu'ya yayıldığı düşünülmektedir.
Farklı bölgelerde halk ağzına en uyacak şekilde değiştirilerek "kumpir, gumpir, kumpil, gompil, hompur, humpur, kübül, gupür" biçimlerini almıştır. Kelimenin Almanca'dan türediği teorisini en iyi destekleyen kelime ise Afyonluların kullandığı "Alamangumpili" kelimesidir sanırım.
Patates ülkemize 19. yüzyıl başlarında farklı ülke sınırlarından giriş yapmıştır. Bu nedenle bölgelerdeki söylenişleri de alındığı ülkelerdeki söylenişini yansıtmaktadır. Trakya'da ve bu yol üzerinden göç almış diğer illerde, kelime Bulgaristan üzerinden alındığı için yukarıda saymış olduğum kumpir ve türevleri şeklinde söylenir.
Karadeniz'de ise Rusya üzerinden alındığı için kartofel kelimesinden türeyen kartol, kartop, karton, garduf, kardoğ, vs kelimeleri kullanılır. Kelimeyi Kafkasya'dan alan bölgelerde ise patat kelimesinden türetilen patata, patalak, pıtana, pata, vs. kelimeleri kullanılır. Bu saydıklarım dışında kullanılan kelimelerin ise haddi hesabı yoktur. Belki de ülkemiz sınırları içerisinde en çeşitli söylenişe sahip yiyecektir patates.
Günümüzde bildiğimiz anlamda kumpirin ülkemize girişi ise çok daha geç bir tarihe, 1991'e denk gelir. Yugoslavya'da alüminyum folyo içinde pişirilen patatesin çeşitli salata ve soslarla birleştirilerek elde edildiği ve "krumpir" olarak adlandırıldığı belirtilmektedir çeşitli kaynaklarda.
Mr. Kumpir markasıyla dünyaya da adını duyurmuş olan kumpirin Türkiye'de başlayan macerasının baş kahramanı Halit Kesemen adlı Erzurumlu bir girişimcidir.
Ancak Halit Bey, endüstriyel fırınlarda üretilip, yalnızca restoran ve cafelerde yiyebileceğimiz kumpiri sokmuştur hayatımıza. Şimdi de ben bu tarifimle kumpiri evlere kadar sokma niyetindeyim. Salatalık malzemeleriniz hazır olduğu takdirde çok kısa sürede hazırlanabilen bu tarifi yemek yapmaya ve yemeye üşendiğiniz günler atıştırmalık olarak yiyebilir veya misafirlerinize salata niyetine ikram edebilirsiniz.
Afiyetle kalın...
Porsiyon : 4 kişilik
Malzemeler
- 5 adet orta boy patates,
- 1 yemek kaşığı tereyağ,
- 1 su bardağı rendelenmiş kaşar peyniri,
- Tuz,
Üzeri için;
- 1/2 su bardağı küp küp doğranmış sucuk,
- 1/2 su bardağı küp küp doğranmış salam,
- 1/2 su bardağı haşlanmış bezelye,
- 1/2 su bardağı haşlanmış havuç,
- 1/2 su bardağı haşlanmış mısır,
- 1/2 su bardağı mor lahana turşusu.
Hazırlanışı
- Patatesleri soyup doğrayın,
- Üzerlerini geçecek kadar sıcak su koyup yumuşayana kadar haşlayın,
- Sularını süzün derin bir kasede patates ezeceğiyle ezin,
- Tereyağ, tuz ve kaşarı ekleyip ezerek karıştırın,
- Karışımı küçük bir tepsinin dibine yayın,
- Salam ve sucuğu az sıvı yağ ekleyerek kızartın,
- Önce salam ve sucuk olmak üzere diğer tüm malzemeleri üzerine yayın.
Afiyet olsun...
30 Ocak 2017 22:25